Ασφάλεια μέσα στην Θλίψη…

Ως ψυχοθεραπεύτρια, είχα το προνόμιο, μέσα στα χρόνια, να εξερευνήσω τα σύνθετα συναισθήματα και το εσωτερικό κόσμο αμέτρητων ανθρώπων. Ανάμεσα στα πολλά συναισθήματα που εξετάζουμε, η θλίψη συχνά ξεχωρίζει. Παρόλο που μπορεί να φαίνεται αντιφατικό, πολλοί άνθρωποι νιώθουν ασφάλεια στη θλίψη 🙈🙈🙈...

Σήμερα λοιπόν θα εξετάσουμε τους ψυχολογικούς και συναισθηματικούς λόγους πίσω από αυτό το φαινόμενο, υποστηριζόμενοι από συγκεκριμένα παραδείγματα και βιβλιογραφία.

Κατανόηση της Θλίψης

Η θλίψη είναι ένα καθολικό συναισθηματικό, μια φυσική αντίδραση στην απώλεια, την απογοήτευση ή την αλλαγή. Συνήθως συνοδεύεται από αισθήματα βάρους, κενού και απομόνωσης. Ενώ η θλίψη είναι ένα φυσιολογικό και υγιές συναίσθημα, ορισμένοι άνθρωποι φαίνεται να την προτιμούν, σαν να προσφέρει ένα είδος καταφυγίου!...

Ας δούμε γιατί:

1) Μια Οικεία Ζώνη Ασφαλείας

Για ορισμένους ανθρώπους, η θλίψη αντιπροσωπεύει μια ζώνη άνεσης, μια οικεία συναισθηματική κατάσταση στην οποία έχουν συνηθίσει να βρίσκονται με την πάροδο του χρόνου. 😎Γίνεται η προεπιλεγμένη συναισθηματική αντίδραση σε διάφορες καταστάσεις, λειτουργώντας σαν ασπίδα έναντι πιο συντριπτικών ή έντονων συναισθημάτων όπως ο θυμός, η ανησυχία ή ο φόβος...

Για παράδειγμα, είχα συναντήσει μια πελάτισσα που είχε μεγαλώσει σε ένα χαοτικό οικογενειακό περιβάλλον όπου βίωνε συχνά πολλή συναισθηματική ένταση στο σπίτι της... Ως ενήλικη, βρήκε τον εαυτό της να τραβιέται προς τη θλίψη, γιατί της φαινόταν προβλέψιμη και λιγότερο φοβιστική από άλλα έντονα συναισθήματα που είχε βιώσει ως παιδί. Έτσι ακόμα και ως ενήλικη χρησιμοποίησε τη θλίψη ως μηχανισμό επιβίωσης για να διατηρήσει ένα αίσθημα ελέγχου, χωρίς να υπάρχει πια ο ίδιος λόγος...

2) Ο Μύθος της Συναισθηματικής Ασφάλειας

Για κάποιους, η θλίψη μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μια "ασφαλής" συναισθηματική κατάσταση, γιατί κρατά την ευαισθησία μακριά. 💪 Όταν κάποιος είναι θλιμμένος, μπορεί να πιστεύει ότι είναι λιγότερο πιθανό να πληγωθεί, να τον απορρίψουν ή να τον απογοητεύσουν οι άλλοι... Βασικά, αυτός είναι ένας μηχανισμός αυτοάμυνας για να προστατευτεί κανείς από τον πιθανό πόνο της συναισθηματικής έκθεσης...🧐

Ένα αντίστοιχο παράδειγμα μπορεί να εμφανιστεί στην περίπτωση ενός άνδρα, ο οποίος μπορεί να έχει βιώσει πολλούς επώδυνους χωρισμούς. Και για τον λόγο αυτό μπορεί να βρήκε τον εαυτό του να επιλέγει τη θλίψη ως έναν τρόπο για να αποφύγει τον πόνο της απόρριψης ή της εγκατάλειψης...

3) Ένα Αίσθημα Ταυτότητας

Η θλίψη μπορεί επίσης να γίνει μέρος της ταυτότητας κάποιου. Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους ως αναπόσπαστα θλιμμένο ή ως "το άτομο που πάντα νιώθει έτσι." Αυτή η αυτο-ταυτοποίηση μπορεί να δημιουργήσει μια αίσθηση σταθερότητας και προβλεψιμότητας στη ζωή τους. Μπορώ σίγουρα να επιβεβαιώσω ότι υπήρξαν πελάτες που είχαν χαμηλή αυτοεκτίμηση για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους. Βρίσκουν άνεση στη θλίψη, γιατί τους προσέφερε μια συνεπή αίσθηση ταυτότητας. Ήταν σαν η θλίψη να αποτελούσε αναπόσπαστο κομμάτι της προσωπικότητας τους, και το να την αφήσουν θα ήταν σαν να αφήνουν τον εαυτό τους...

Η Θλίψη και η Σχέση της με την Κατάθλιψη;;;

Ας μην ξεχνάμε ότι όταν κάποιος είναι πολύ-πολύ θλιμμένος για πολύ καιρό, δεν είναι επειδή θέλει να νιώθει έτσι... Είναι ένα σημάδι μιας σοβαρής ασθένειας που λέγεται κατάθλιψη, και δεν είναι δική τους ευθύνη. Δεν πρέπει να κάνουμε να φαίνεται σαν να επιλέγουν να νιώθουν έτσι ή να τους κατηγορούμε γι' αυτό. Πρέπει να αναγνωρίσουμε την κατάθλιψη ως ένα πραγματικό πρόβλημα και να το αντιμετωπίσουμε σοβαρά.

Αν νιώθεις συνεχώς θλιμμένος, ίσως χρειάζεσαι τη βοήθεια ενός ειδικού. Σίγουρα δεν χρειάζεσαι κανέναν να σου λέει ότι σου αρέσει να νιώθεις θλιμμένος ή ότι πρέπει απλά να το ξεπεράσεις. Αυτό θα ήταν εντελώς counterproductive και δεν θα βοηθούσε καθόλου...

Συμπέρασμα

Ενώ η θλίψη μπορεί πράγματι να προσφέρει μια αίσθηση ασφάλειας και οικειότητας, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι αποτελεί μόνο ένα κομμάτι του συναισθηματικού φάσματος.

Ως ψυχοθεραπεύτρια, ο ρόλος μου είναι να βοηθήσω τους πελάτες μου να εξερευνήσουν τα συναισθήματα τους, να κατανοήσουν τους λόγους που μπορεί να νιώθουν έτσι και να τους παρέχω εργαλεία για να πλοηγηθούν στο πολύπλοκο τοπίο των συναισθημάτων.

Αν εσύ ή κάποιος που γνωρίζεις ταυτίζεται με αυτό το μοτίβο της αναζήτησης ασφάλειας στη θλίψη, η αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας μπορεί να είναι ένα κρίσιμο βήμα για να μπορέσεις να βιώσεις ένα ολοκληρωμένο φάσμα συναισθημάτων και εμπειριών που προσφέρει η ζωή. Μέσω της θεραπείας, μπορείς να μάθεις πιο υγιείς τρόπους αντιμετώπισης των δύσκολων συναισθημάτων, και να σε οδηγήσουν σε μια πιο ικανοποιητική και αυθεντική ζωή.

Σχετικά Βιβλία που Μπορείς να Διαβάσεις:

• Brown, B. (2012). Daring Greatly: How the Courage to Be Vulnerable Transforms the Way We Live, Love, Parent, and Lead. New York: Avery.

• Bowlby, J. (1980). Attachment and Loss: Sadness and Depression. New York: Basic Books.